Merhabalar, bu yazımda”Toyota tarihi”nden bahsetmek istedim. Çünkü internette dolaşırken Toyota tarihi ile alakalı birçok bilgiye rastladım ancak bunların içindeki Toyota tarihi ile ilgili bilgilerin çoğunun yanlış olduğunu gördüm.
Konular
Toyota Baş Mühendisi: Taiichi Ohno
Peki, bunların yanlış olduğunu nasıl anladım? Kaynağım markanın hikayesini 1. ağızdan anlatan Taiichi Ohno’nun kitabı “Toyota Ruhu”. Taiichi Ohno 1932 yılında mühendislik eğitimini tamamladıktan sonra Toyoda Spinning&Weaving şirketinde işe başlıyor. Şirketin geçirdiği dönüşümden sonra 1945 yılında Toyoda Motor Company’ de müdür olarak çalışmaya başlıyor ve sonrasında da adım adım basamakları çıkarak başmühendis oluyor. 1970 yılında tüm Toyoda gruplarının genel müdürü, 1975 yılında da başkan yardımcısı oluyor. Yaş sınırı nedeniyle 1978 yılında emekli olan Ohno, Toyota’dan ayrılamıyor ve danışman olarak işine devam ediyor. 50 yılın üzerinde Toyota markasına hizmet etmiş Ohno’nun ağzından Toyota’nın hikayesini anlatmaya başlayalım.
Toyota Tarihi ve Toyota adının hikayesi
Toyota tarihi, öncelikle 1918 yılında iplik ve dokuma şirketinin kurulmasıyla başlıyor. Firmanın sahibi de uzun yıllar tekstil fabrikalarında çalıştıktan sonra Japonya’nın ilk otomatik dokuma tezgahını üreten Sakichi Toyoda.
Sakichi Toyoda, oğluyla birlikte 1924 yılında otomatik dokuma tezgahı fabrikasını kuruyor. Ancak hayalleri tekstil sektörünün çok ötesinde. 1910 yılında Amerika’ya yapılan ziyaret, Japonya’nın kaderini etkileyecek bir hayali Sakichi’nin kafasına sokuyor: Japonya’da araba fabrikası açmak. Amerika ziyareti dönüşü Sakichi’nin ilk işi oğlu Kiichiro’ya otomobil sektörü üzerine eğilmesini söylemek oluyor. Baba-oğul 1937 yılında fabrikalarını kurup Toyoda Automotic Loom Work Ltd adı altında ilk otomobillerini üretmeye başlıyorlar.
1910’da Amerika’da gördüğü otomobillerden etkilenerek 1937 yılında araba fabrikasını kuruyor. Bu sayede Toyota tarihinde ilk otomobilini üretmeye başlıyor.
Anlaştıkları reklam firması, Japonca’da “verimli pirinç tarlası anlamına gelen Toyoda kelimesini Toyota olarak değiştirmeyi öneriyor ve böylece bildiğimiz Toyota’nın hikayesi de başlamış oluyor.
Toyota’nın zorlu geçen ilk yılları
1940 yılında Toyota fabrikasında 2685 otomobil üretilirken, Ford’un Rouge fabrikasındaki “günlük üretim” 7000’di. Tabir yerindeyse piyasada Toyota’nın adı yoktu.
1950 yılında Toyota toplam 11706 araç üretirken GM 4 milyon, Ford 2 milyon araç üretmişti.
Toyota Tarihi ‘nde bir dönüm noktası: 1974 petrol krizi
Otomotiv sektörünün kırılma noktası 1974 yılında yaşanan petrol krizi oldu. Bir anda bütün gözler batının 10’da 1’i kadar işçiyle, dünyanın en çok otomobil üreten 2. firması olan Toyota’ya çevrildi.
1980 yılında Amerika’nın 8 milyonluk üretimine karşılık, Japonya o yıl 11 milyon araç üretmişti. 3.5 milyon araçsa Toyota’nın fabrikasından çıkmıştı. Ülkelerin büyüme hızı %0 dolaylarındayken Toyota 1975 yılında bile güçlü bir büyüme grafiği çizmişti. Bunu da “Toyota Üretim Sistemi” olarak bilinen bilim ve felsefesi sayesinde gerçekleştirmişti.
Gelelim logo tarihçesine. İlk logo daha firmanın ismi değişmeden önce oluşturulmuştu. Sonrasında firma Japonca harflerden oluşan logosunu kullandı.
Dünyaya açılan Toyota’nın evrensel olabilmesi için daha geniş kitleler tarafından anlaşılan bir logoya ihtiyacı vardı. Bu logo da küçük düzeltmelerden geçse de uzun yıllardır tanıdığımız hali değişmedi.
Toyota logosunun anlamı
Toyota logosu da Toyota ‘nın geleneklerini yansıttığı için Toyota tarihi ile de bağlantılı. Toyota logosunun derin bir anlamı bulunuyor. İçerideki halkalardan birisi Toyota’nın kalbini, diğeri ise Toyota sahiplerinin kalbini temsil ediyor. Bu iki elipsin iç içe geçmesinin anlamı ise karşılıklı faydalı ilişki ve güven anlamına geliyor.
En dışta bu iki elipsi içene alan büyük elips ise “Dünya’yı kucaklayan Toyota” anlamında.
Hem sanayide hem de hizmet sektöründe kırılma noktası olan Toyota’nın felsefesi gerçekten çok anlamlı. Taylorizm’de işçileri “tembel” olarak gören ve sürekli kontrol edilmesi gerektiğini düşünen bir anlayışa karşılık Toyota, insanı “kaynak” olarak gören ilk şirket oldu. Şirketinin 2 temel direği olarak “sürekli iyileştirme” ve “insana saygı” anlayışını gördü.
Sürekli iyileştirme, Toplam Kalite Yönetimi, Toyota Üretim Sistemi, yalın üretim, muda ve daha fazlası için “Toyota Ruhu”, “Toyota Tarzı” ve “Toyota Kültürü” kitaplarını tavsiye edebilirim. Sadece iş hayatında değil, özel hayatında da fark yaratacak bir felsefe sunmaktalar.
Toyota gibi insanlar olmak dileğiyle…
